آشنایی با اصول معماری ایرانی

Question

معماری در ایران بیش از ۶۰۰۰ سال تاریخ پیوسته دارد. این معماری نه تنها فراتر از مرز جغرافیایی ایران امروزی نمودی بارز دارد بلکه از نظر تنوع، پهنه وسیعی را دربرمی‌گیرد.عناصر طراحی نیز در معماری ایرانی از قدمتی ۳۰۰۰ ساله برخوردار است. این عناصر از تالارها گرفته تا سقف چهارتاقی و چهارایوانی ها همواره در دوران های مختلف حضور دارند.

در واقع معماری ایرانی دارای استمراری بوده که هر چند بارها بر اثر کشمکش های داخلی و هجوم های خارجی دستخوش تعییریا انحراف موقتی شده، با این همه به سبکی دست یافت که با هیچ سبک دیگری اشتباه نمی شود.

معماری اصولا یک هنر مقدس است که در حیطه این تقدس وظیفه اش پرکردن شکاف میان دو دنیای خاکی و افلاکی به هر دو صورت طبیعی و نمادی است. معماری این وظیفه را به وسیله بناهایی که سر به آسمان می سائید، ادا می کند. در واقع معماری مقدس، تلاشی پیوسته به سوی بالاست.(نمونه بارز این نوع طراحی را در گنبد و گلدسته مساجد مشاهده می کنیم.)

در ایران هم معماری آثار تاریخی در وهله اول دارای مفهوم و هدف دینی و آئینی است. از طرفی در ایران مثل سایر نقاط دنیا ساخت یک بنا وابسته به عواملی همچون اقلیم، مصالح موجود، فرهنگ منطقه، فرهنگ همسایه، دین و آیین و باور، بانی بنا و … است.(در معماری سنتی ایران فضاهایی همچون بادگیر شاهدی بر این مدعا است.)

حال اگر از زاویه اسلام به معماری ایران بنگریم، جالب خواهد بود. هنر و معماری در جهان اسلام دارای چهار شیوه بنیادی است که به شیوه مصری،شامی،غربی و ایرانی تقسیم بندی می‌شوند.شیوه‌های فرعی دیگری هم وجود دارند که از آنها صرف نظر می کنیم.

در این میان شیوه ایرانی از همه ارزشمندتر و گسترده تر بوده و دربرگیرنده ایران، عراق، افغانستان، پاکستان، ازبکستان، تاجیکستان، شیخ نشین های پیرامون خلیج فارس همچون عمان تا هند و اندونزی است.

اصول معماری ایرانی

اصول معماری ایرانی عبارتند از: درون گرایی، پرهیز از بیهودگی، مردم واری، خودبسندگی ونیارش .

درون گرایی : یکی از باورهای مردم ایران زندگی شخصی و حرمت آن بوده که این امر به گونه ای معماری ایران را درون گرا ساخته است. معماران ایرانی با سامان دهی اندام های ساختمان در گرداگرد یک یا چند میان سرا، ساختمان را از جهان بیرون جدا می کردند و تنها یک هشتی این دو را به هم پیوند می داد.

وجود اندرونی و بیرونی نمودی از این درونگرایی است. اندرونی جایگاه زندگی خانواده بوده و بیگانگان به آن راه نداشتند. بیرونی ویژه میهمانان و بیگانگان بود که جداگانه پذیرایی می شدند.در ایران خانه های برونگرا در برخی از مناطق مثل کردستان، لرستان و شمال ایران ساخته می شود ولی در سرزمین های میانی و گرم و خشک اغلب خانه ها درونگرا هستند.

پرهیز از بیهودگی : در معماری ایران تلاش شده است کار بیهوده انجام نشود و از اسراف پرهیز می کردند.

مردم واری: مردم واری به معنای رعایت تناسب میان اندام های ساختمانی با اندام های انسان و توجه به نیازهای او در کار ساختمان سازی است.در معماری ایران توجه به این اصل در اجرای فضاها و نحوه ارتباط آنها با یکدیگر نقش مهمی دارد.

خودبسندگی: معماران ایرانی تلاش می کردند مصالح مورد نیاز خود را از نزدیک ترین مکان ها به دست بیاورندو ساختمان ها را چنان می ساختند که نیازمند به مصالح از شهرهای دیگر نباشد و تنها به خود اکتفا کنند.به این ترتیب کار ساخت با شتاب بیشتری انجام می شد و ساختمان با طبیعت پیرامون خود سازگارتر بود و هنگام بازسازی و نوسازی نیز همیشه مصالح در دسترس است.در این میان توجه به کیفیت مصالح از نظر معماران اهمیت بسازیی داشت.

برای اثبات اصل خود بسندگی در معماری ایرانی می توان به بهره گیری از گنبد در معماری ایران اشاره کرد. از آن جا که چوب مناسب برای ساختمان سازی در همه جا یافت نمی شد ولی خشت و آجر را به راحتی می توان یافت، معماران هم دست به نوآوری هایی زدند که با خشت و آجر بتوان گنبد را به عنوان سقف بنا، ساخت.

نیارش: نیارش به دانش ایستایی، فن ساختمان و مصالح شناسی گفته می شود. معماران به نیارش ساختمان بسیار توجه می کردند و آن را از زیبایی جدا نمی دانستند. آنها به تجربه به اندازه هایی برای پوشش ها و دهانه ها و جرزها دست یافته بودند که همه بر پایه نیارش به دست آمده بود.(این بخش از معماری رابطه تنگاتنگی با سایر بخش ها مخصوصا خودبسندگی دارد.)

بناهای تاریخی ایران را بر اساس سبک معماری می توان به صورت زیر دسته بندی کرد:

پیش از پارسی، پارسی، پارتی، خراسانی، رازی، آذری و اصفهانی.

منبع: omransara.ir

Answer 1

آرچینا بدون شک بهترین سایت پروژه معماری ایرانی هستش. موفق باشید.

Answer 2

طراحی دکوراسیون منزل به سبک ایرانی

متأسفانه سال های زیادی است که دکوراسیون خانه های ایرانی به سمت منازل اروپایی گرایش داشته و صاحب خانه ها، زیبایی منزل خود را در نزدیکی طراحی آن به سبک معماری اروپایی میدانند. با این حال بعضاً مشاهده میکنیم که دوباره برخی از افراد، علاقه مند به طراحی منزل خود با دکوراسیون ایرانی شده اند و خوشبختانه این موج علاقه در حال رشد است.

به دلیل گرایش دوباره مردم ایران به سمت دکوراسیون سنتی ایرانی، قصد کردیم تا در یک مقاله به ویژگی های دکوراسیون منزل ایرانی بپردازیم و آن را به صورت کاملاً حرفه ای برایتان توضیح دهیم. با ما همراه باشید.

دکوراسیون منزل ایرانی چه ویژگی هایی دارد؟

در این بخش قصد داریم تا ویژگی های دکوراسیون منازل ایرانی از جمله

• مبلمان
• فرش و قالی
• ظروف
• تزیینات
• و …

را مورد بررسی قرار داده و در نهایت نیم نگاهی به فضای بیرونی این خانه ها داشته باشیم.

مبلمان در دکوراسیون منازل ایرانی

به طور کلی وجود مبل و صندلی در دکوراسیون منزل ایرانی رایج نیست اما در هر حال این اشیاء در سال های اخیر به جزئی از فرهنگ ما تبدیل شده اند و احتمالاً زندگی بدون آنها برای ما سخت باشد.

در گذشته به جای استفاده از مبلمان و صندلی، در منازل ایرانی از پشتی های بزرگ و نرم استفاده میشد. گاها دو پشتی، یکی برای نشیمن گاه و دیگری برای تکیه و گاهاً صرفا یکی برای تکیه دادن در کنار دیوار خانه قرار داده میشد. اگر قصد دارید تا شما هم به جای مبلمان از این پشتی ها استفاده کنید، انتخاب مناسب پشتی هایی با پارچه های سنتی رنگ است.

اما اگر قصد دارید در منزل خود از مبلمان یا صندلی استفاده کرده و در عین حال فضای سنتی و ذات ایرانی خانه را حفظ کنید، انتخاب مناسب مبلمان چوبی است. شاید راحتی این مبلمان مانند مبل های چرمی نباشد اما زیبایی خاصی را به منزل شما میبخشد. البته میتوانید با استفاده از پشتی های بزرگ پشمی یا پنبه ای بر روی آنها، از حالت سختی‌شان بکاهید.

کاربرد فرش در دکوراسیون منزل ایرانی

به هیچ عنوان نمیتوان دکوراسیون منزل ایرانی را بدون یک فرش و یا قالی سنتی مشاهده کرد. فرش جزئی جدا نشدنی از دکوراسیون منزل ایرانی است و اگر قصد شما چیدمان منزل به صورت سنتی باشد، باید از فرش های دستباف، گلیم یا حداقل فرش طرح دستباف استفاده کنید.

برای دستیابی به این دکوراسیون، میتوانید از یک یا چند قالیچه نفیس دستباف در ابعاد مختلف استفاده کنید. میتوانید یک فرش بزرگ را در سرتاسر منزل پهن کنید و یا چند فرش کوچک را زیر مبلمان، صندلی ها و… قرار دهید تا صرفاً با استفاده از آنها، فضای خانه را به صورت سنتی درآورید.

البته کاربرد فرش در منازل ایرانی فقط به اتاق پذیرایی ختم نمی شود. در گذشته تمامی قسمت های خانه با فرش های دستباف پوشانده می شدند اما امروز به دلیل افزایش قیمت‌شان، شاید نتوان به خوبی از آنها بهره گرفت.

اهمیت ظروف سنتی در دکوراسیون منزل ایرانی

اگر واقعا خواهان رسیدن به یک منزل با دکوراسیون کاملا ایرانی و سنتی باشید، ظروف سنتی ایرانی یکی از الزامات رسیدن این خواسته است. در اولین مرحله باید از ظرف های چدن، تفلون و غیره خداحافظی کرده و ظروف مسی را جایگزین آنها کنید. علاوه بر ظروف مسی، وجود ظروف سفالی از دیگر ویژگی های دکوراسیون منازل ایرانی است.

بهتر است تا چیدمان ظروف مذکور در آشپزخانه به صورتی باشد که از داخل پذیرایی نیز قابل مشاهده باشند. از ظروف سفالی برای نگاه داشتن آب و دیگر مایعات خوراکی در یخچال و کابینت ها استفاده کنید و ظروف مسی را در قفسه های نگاه دارنده قابلمه و ظرف و در قسمتی قابل دید قرار دهید.

علاوه بر اینها میتوانید از ظروف شیشه ای قدیمی برای نگاه داری دیگر مواد خوراکی در خانه استفاده کنید تا ذات حقیقی یک دکوراسیون ایرانی را به اجرا گذاشته باشید. البته استفاده از سبد های حصیری دستباف و با دوام هم میتواند در روند رسیدن به یک خانه سنتی بسیار کمک کننده باشد. میتوان از آنها برای نگهداری مواد خوراکی، میوه ها، سیب زمینی و پیاز استفاده کنید.

استفاده از تزئینات در منازل و دکوراسیون داخلی پذیرایی ایرانی

تزیینات میتوانند باعث ایجاد یک فضای کاملا ایرانی در منزل شما بشوند به شرطی که در انتخاب آنها وسواس به خرج داده و بهترین ها را انتخاب کنید. از جمله تزیینات سنتی که میتوان از آنها مخصوصا در طراحی داخلی و دکوراسیون پذیرائی منازل ایرانی استفاده کرد عبارتند از:

پارچه های دستباف: وجود چند پارچه دستباف بر روی دیوار های منزل شما و مخصوصا در پذیرایی، میتواند یادآور طراحی منازل سنتی ایرانی شود. البته برای دستیابی به چنین هدفی باید در خرید پارچه های خود دقت کنید. بهتر است از پارچه های دستباف و ابریشمی با رنگی متناسب با فرش و قالی خانه کمک بگیرید.

سرامیک و کاشی: سرامیک ها و کاشی های فیروزه ای رنگ، همیشه یادآور فضای سنتی ایرانی بوده و هستند. اگر توانایی کار کردن آنها در دیوار منزل را ندارید، میتوانید از آنها به صورت کاشی های مربعی کوچک بر روی دکور منزل یا دیگر اشیاء استفاده کنید. علاوه بر کاشی و سرامیک فیروزه ای، استفاده از شیشه های رنگی در پنجره، فضای سنتی خاصی را در منزلتان ایجاد میکند.

گلهای آپارتمانی: چند گل سبز رنگ درون کوزه ها یا گلدان های سفالی حال و هوای منزل شما را به طور کلی تغییر میدهد. گل های سنتی ایرانی مانند “حسن یوسف” و یا گلهای آپارتمانی مدرنی مثل بامبو به خوبی نظر شما را جلب خواهند کرد. وجود رنگ سبز در گلهای انتخابی بسیار مهم است.

استفاده از کتابخانه در دکور خانه: میتوانید با قرار دادن یک کتابخانه کوچک چوبی در کنار اتاق پذیرایی و پر کردن آن با کتاب های ایرانی مانند شاهنامه، سعدی نامه و غیره علاوه بر زیبایی، روح ایرانی را به دکوراسیون خانه خود هدیه کنید.

کرسی با ملحفه ایرانی: البته کرسی را نمیتوان بین تزیینات یک خانه ایرانی دسته بندی کرد اما در هر حال وجود یک کرسی با ملحفه سنتی و در نهایت یک مجمع مسی بر روی آن، به تنهایی باعث ساخت جلوه سنتی منزل شما خواهد.